بیمه آتش ­سوزی

در ایران سالانه حدود پنجاه هزار حادثه­ ی آتش­ سوزی اتفاق می­افتد که در شهر تهران حوادث آتش ­سوزی بیش­تر از سایر استان­ها گزارش می­شود. هرچند این حادثه باعث خسارات بیشماری می­شود اما بیمه آتش ­سوزی در بین مردم چندان اهمیت ندارد و در بین بیمه­ های عمومی که شرکت­‌های بیمه ارائه می­دهند؛ کم­ترین تقاضا را دارد.

آتش­ سوزی علاوه بر تلفات جانی که دردناک و ناراحت­ کننده است؛ به خیلی از مردم خسارت­های مالی زیادی وارد کرده است. مخصوصا برای دکان­‌دارها و اماکن تجاری که می­توانستند با انجام بیمه­ ی آتش­ سوزی و پرداخت مبلغ کمی, خود را تحت پوشش بیمه­ آتش­ سوزی قرار دهند و از مقدار خسارت­های پیش آمده بکاهند.

یکی از نکات مثبت این بیمه حق بیمه­ ی کم آن است که می­توانید با هزینه ­ی اندکی, جلوی خسارت­های زیادی را در آینده بگیرید. توجه داشته باشید که در کلان­‌شهرها, به ویژه تهران و بسیاری از شهرهای دیگر ایران, نظارت زیادی بر روی ساخت و سازها نیست و علاوه بر آن تاکیدی بر روی رعایت نکات ایمنی ساختمان­ها وجود ندارد که همین امر موجب شده است احتمال بروز حادثه در شهرها بالاتر برود.

و با توجه به تراکمی که در کلان­‌شهرها وجود دارد؛ آتش­ سوزی خیلی سریع پیشروی می­کند و منجر به خسارت وسیعی در سطح شهر می­شود که تاثیر زیادی بر روی اقتصاد کشور و هر خانوار خواهد گذاشت. در این مطلب در مورد جزئیات بیمه آتش سوزی بیش­تر توضیح خواهیم داد.

بیمه آتش ­سوزی شامل چه مواردی می­شود؟

بیمه آتش­ سوزی دو دسته از خسارت­های پیش آمده را تحت پوشش قرار می­دهد. همانند بیمه بدنه, بیمه­ ی آتش­ سوزی شامل خسارات اصلی و خسارات اضافی می­شود که در هر دو دسته فقط خسارات مالی را پوشش داده و خسارات جانی را به عهده نمی­گیرد.

خطرات اصلی تحت پوشش بیمه آتش ­سوزی

خسارت­ها و خطرات اصلی که تحت پوشش بیمه آتش ­سوزی قرار می­گیرند و همیشه در بیمه­ نامه قید می­شوند به شرح زیر است:

• آتش

ترکیب هرگونه ماده­­ با اکسیژن که منجر به تولید شعله و آتش شود جزو خطرات اصلی محسوب می­شوند و بنابر آمار, منشا اصلی اکثر آتش ­سوزی­ ها همین مورد است.

• صاعقه

صاعقه در حقیقت تخلیه الکتریکی بین دو ابر است و یا این اتفاق بین زمین و ابر رخ می­دهد. برخی موارد صاعقه خسارات زیادی به منازل یا دیگر اماکن وارد می­کند که جزو خطرات اصلی محسوب می­شود.

• انفجار

گاهی اوقات به طور ناگهانی, بخار یا گاز زیادی از زیر زمین آزاد می­شود که انرژی زیادی دارد و می­تواند خسارت­های زیادی به بار بیاورد. این نوع از انفجارها در دسته­ ی خطرات اصلی قرار می­گیرد. بعد از انفجار, متخصصین در مورد دلیل این حادثه تحقیق خواهند کرد. توجه داشته باشید که هر گونه انفجاری تحت پوشش بیمه آتش­ سوزی قرار نخواهد گرفت.

برای مثال انفجارهایی که منشا آن­ها فعل و انفعالات هسته­ای هستند؛ تحت پوشش قرار نخواهند گرفت. این موارد در هر حالتی تحت پوشش بیمه آتش ­سوزی قرار خواهند گرفت و محاسبه­ ی حق بیمه­ تاثیری بر روی آن ندارد.

پوشش­ های اضافی بیمه آتش ­سوزی یا خطرات تبعی

دسته ه­ایی از خسارات هستند که در بیمه­ نامه نیستند و باید آن­ها را به طور جداگانه خریداری کرده و به بیمه­ نامه اضافه کنید. یکی از عوامل موثر در تعیین قیمت بیمه آتش­ سوزی و حق بیمه, خسارات تبعی هستند که بیمه­ گزار باید خودش انتخاب کند که کدام­یک از این موارد را خواستار است. هنگام خرید بیمه­ ی آتش­ سوزی , خرید بیمه­ ی خطرات اصلی واجب است و خرید پوشش­های اضافی اختیاری خواهد بود.

شرکت­های بیمه­ ی کمی هستند که تمام خطرات اضافی و پوشش‌­های اضافی را ارائه کنند؛که یکی از دلایل آن, استقبال کم عموم مردم از آن­ها است. در زیر لیستی از خسارات اضافی را مشاهده می­کنید که خرید هر کدام از آن­ها اختیاری است:

• زلزله و آتش­فشان
• سیل و طغیان آب
• ترکیدن لوله آب
• طوفان و تندباد
• سقوط هواپیما
• ضایعات آب برف و باران
• هزینه پاکسازی و برداشت ضایعات ساختمانی
• شکست شیشه
• سرقت با شکست محرز
• انفجار وسایلی که تحت فشار صنعتی هستند
• ریزش سقف ناشی از سنگینی برف
• خطر ریزش و رانش زمین
• ریزش کوه یا سقوط بهمن
• مسئولیت خسارات پیش آمده به همسایگان در هنگام آتش ­سوزی یا انفجار
• برخورد اجسام خارجی به ساختمان

کسانی که متقاضی خرید بیمه آتش ­سوزی هستند، باید با توجه به شرایط زندگی خود و نگرانی­‌هایی که دارند پوشش­های اضافی را به بیمه ­نامه اضافه کنند. برای مثال اگر منزل شما نزدیک به فرودگاه نیست؛ احتمال آن­که به بیمه­ ی پوشش سقوط هواپیما احتیاج داشته باشید؛ بسیار پایین است. و یا خرید بیمه پوشش ریزش سقف ناشی از سنگینی برف برای خانه­ های مناطق سردسیر مناسب است اما برای مناطق گرمسیر چندان واجب به نظر نمی آید.

انواع بیمه آتش سوزی

اموال و ساختمان ­هایی که شامل بیمه­ ی آتش­ سوزی هستند؛ به سه بخش تقسیم می­شوند.

• بیمه آتش­ سوزی منزل یا واحد مسکونی

بیمه آتش­ سوزی واحدهای مسکونی، برای ساختمان­های مسکونی است و هزینه­ ی بیمه با توجه به نوع ساختمان و لوازم موجود در خانه محاسبه می­شود. البته بیمه واحدهای مسکونی شامل وجه نقد, اوراق بهادار و … نمی­شود و اگر شخصی بخواهد می­تواند یکی از این موارد را به طور جداگانه بیمه کند.

• بیمه آتش­ سوزی مراکز صنعتی

در این بیمه تمام کارگاه ­ها از جمله کارخانه‌جات تولید مواد غذایی, نساجی, کارخانه ­جات فلزات اساسی, دخانیات و… است. در بیمه آتش­ سوزی و خسارات تبعی آن مانند زلزله، سیل، بیمه ترکیدگی لوله­ ی آب، بیمه سقوط بهمن و… تحت پوشش بیمه­ ی آتش­ سوزی می­توانند قرار بگیرند. همچنین ماشین­ آلات، تاسیسات،  ساختمان و لوازم و اثاثیه در برابر خطرات اصلی و اضافی شامل بیمه می­شوند.

• بیمه آتش­ سوزی مراکز غیرصنعتی

این مراکز شامل ساختمان­ های تجاری، خدماتی، شرکت­ها، مراکز آموزشی، رفاهی و … هستند که در آن­ها فعالیت­ های سنگین صنعتی انجام نمی­شود. این بیمه مواردی نظیر ساختمان، تاسیسات، موجودی کالا و ارزش دکوراسیون و اثاثیه را مشمول می­شود.

شرایط بیمه­ نامه آتش­ سوزی

بیمه آتش­ سوزی شرایط متفاوتی برای هرکسی دارد که شرکت­های بیمه، بنابه شرایط بیمه­ گزار یکی از موارد زیرا را پیشنهاد می­دهد که می­تواند با توجه به موارد خاص و شرایط هر شخصی, یکی از آن­ها برای بیمه­ گزار مناسب باشد.

بیمه ­نامه با سرمایه ثابت

در این شیوه، بیمه­‌گزار ارزش روز هرکدام از موارد بیمه را به شرکت بیمه مطرح می­کند. در این مورد، بیمه­ گزار باید صادقانه اطلاعات را ارائه دهد و اطلاعات صحیح به شرکت بیمه انتقال دهد زیرا اگر حادثه ­ای رخ دهد و خسارت وارد شود؛ اگر توسط کارشناس مشخص شود که اطلاعات داده شده اشتباه بوده است؛ شرکت بیمه می­تواند خسارتی پرداخت نکند و قرارداد دچار مشکل می­شود.

اغلب منازل مسکونی با بیمه ­نامه با سرمایه­­ ی ثابت بیمه می­شوند. اگر در منازل مسکونی حادثه ­ای مشمول بیمه­ ی آتش­ سوزی رخ دهد؛ با توجه به سرمایه­ ی بیمه­ شده، خسارت پرداخت می­شود.

بیمه ­نامه با شرایط شناور

اگر انبار یا مغازه ­ای پر از کالا دارید که می­خواهید بیمه کنید؛ این بیمه ­نامه برای شما مناسب­ تر خواهد بود. سرمایه­ و اجناس داخل انبار یا مغازه، مدام در حال تغییر است و به همین دلیل برای مشخص کردن حق بیمه، بهترین راه انتخاب شرایط شناور است. در این شیوه، بیمه­ گزار ملزم می­شود هر ماه صورت­جلسه ­ای از موجودی داخل انبار یا مغازه­ی خود تهیه کرده و برای نمایندگان بیمه بفرستد.

سپس میانگین سرمایه­ ی موجود در انبار را محاسبه کرده و حق بیمه برای طول سال مشخص می­شود. در بیمه­ نامه با شرایط شناور، هر بارکه صورت جلسه ارائه می­شود؛ حق بیمه­ پرداخت می­شود و در پایان سال، با توجه به میانگین سرمایه­ ی موجود و صورت­جلسه­ های جاری، حق­ بیمه­ ی نهایی مشخص و تسویه­ ی نهایی انجام می­شود. تمام این موارد به صورت الحاقیه در بیمه ­نامه ذکر خواهد شد.

بیمه­ نامه با شرایط جایگزینی و بازسازی

با توجه به افزایش قیمت­ ها و تغییرات تورم، قیمت­ها افت و خیز زیادی دارند بنابراین در شرایط جایگزینی، نوسانات بازار و افزایش قیمت­ها تا حدی پیشبینی می­شود. برای مثال ساختمان یا ماشین ­آلات صنعتی, ممکن است افزایش قیمت زیادی را شاهد باشند و اگر خسارتی پیش بیاید؛ فرد با بیمه­ شده و پرداخت آن، نتواند خسارت را جبران کند و جایگزین ساختمان یا ابزارآلات را تهیه کند.

در این شرایط شرکت بیمه متعهد می­شود که مبلغ خسارت پیش آمده را با توجه به نرخ روز محاسبه کرده و پرداخت کند. البته توجه داشته باشید که در این شرایط بیمه­ گزار هم هر بار با توجه به ارزش واقعی اموالش، حق بیمه را پرداخت می­کند. این بیمه­ نامه­ ی آتش­ سوزی برای کارخانه ­ها, ماشین ­آلات صنعتی و انبارها بسیار مناسب است اما برای دیگر مراکز و منازل مسکونی هم می­توان از این شیوه استفاده کرد.­

بیمه ­نامه فرست لاست

این بیمه­ نامه برای افرادی مناسب است که اطمینان دارند خسارت­‌هایی که پیش می ­آید؛ تمامی اموالشان را از بین نمی­برد. به طور مثال موقعی که اموال بیمه­ گزار در منطقه­ ی وسیعی پخش شده باشد و پراکندگی آن زیاد باشد؛ احتمال آن­که تمام اموالش صدمه ببینند و خسارت کلی داشته باشد؛ بسیار کم­تر می­شود. بنابراین برای چنین موقعیتی، این بیمه مناسب است.

در این شیوه، باید سرمایه­‌ی بیمه شده محاسبه شود و برای این کار، بیشترین مقداری که ممکن است به اموال بیمه­ گزار وارد شود؛ پیشبینی می­شود. اگر حادثه­ ای رخ دهد در چنین شرایطی شرکت بیمه، به پرداخت مبلغ پیشبینی شده متعهد می­شود و بیش­تر از ارزش سرمایه­ ی پیش بینی شده پرداختی صورت نخواهد گرفت. حق بیمه در این شرایط بر اساس کل سرمایه تعیین می­شود و اغلب شرکت­ های بیمه برای حق بیمه با این شرایط تخفیف­ های ویژه­ ای معین می­کنند.

بیمه ­نامه با شرایط توافقی

در شرایط توافقی بیمه ­گزار و نماینده­‌ی شرکت بیمه، برای تعیین ارزش سرمایه به یک توافق می­رسند و قرارداد بیمه را بر اساس همان می­نویسند.

عوامل تاثیرگذار بر روی نرخ حق بیمه آتش­ سوزی و زلزله

سوالی که معمولا برای بیمه­ گزاران پیش می ­آید؛ نرخ بیمه­ ی آتش­ سوزی است که این نرخ به عوامل زیادی بستگی دارد که آن­ها را برای شما مطرح می­کنیم:

پوشش­ های اضافی

همان­طور که اشاره شد؛ بیمه آتش ­سوزی شامل تعدادی خطرات اصلی و تعدادی خطرات اضافی است که برای تهیه پوشش در برابر خطرات اضافی باید هزینه­ ی آن­ها را به طور مجزا پرداخت کنید. بعضی از این خطرات اضافه، هزینه­­ ی بیمه­­ ی سنگینی دارند. به طور مثال، بیمه­ ی پوشش اضافی برای خطرات رانش زمین ممکن است حق بیمه را تا 5 برابر افزایش دهد.

در نظر داشته باشید نحوه­‌ی محاسبه­ هزینه­ خطرات اضافی در پوشش بیمه­ ی آتش ­سوزی، به شرکت­‌های بیمه و اساس کار هرکدام از آن­ها هم بستگی دارد. زیرا هر شرکت بیمه، سیاست­های قیمت­ گذاری متفاوتی را دنبال می­کند. هرچند مجموع حق بیمه در بیمه­ ی آتش سوزی بسیار ناچیز است و اضافه شدن پوشش­های اضافه، در نهایت مبلغ قابل توجه و زیادی نمی­شود.

شرایط بیمه ­نامه

شرایط بیمه ­نامه که در بالا عنوان شد تاثیر زیادی بر روی قیمت بیمه­‌ی آتش­ سوزی می­گذارد. مخصوصا اگر اموال شما صنعتی باشد ممکن است حق بیمه­ ی پرداختی مبلغ زیادی باشد.

تخفیف ­های ویژه برای بیمه آتش­ سوزی

تخفیف ­هایی برای بیمه آتش ­سوزی وجود دارد. همچنین شرکت‌­های مختلف بیمه معمولا تعداد محدودی تخفیف ارائه می­کنند و یا برای برخی بیمه­ گزاران شرایط خاصی را مهیا می­کنند تا جذب بیمه­ گزار بهتری داشته باشند.

یکی از تخفیف­‌های معمولی که اکثر شرکت­ها ارائه می­دهند؛ تخفیفات مناسبتی بیمه است که برخی روزهای خاص مانند دهه­‌ی فجر، نوروز و… تخفیف‌­هایی را در نظر می­گیرند. برای فهمیدن این تخفیف ­های بیمه می­توانید اخبار شرکت­های بیمه را دنبال کنید.

یکی دیگر از مواردی که شامل تخفیف بیمه می­شوید این است که از همان ابتدا حساب بلند مدت در بانک متصل به شرکت بیمه داشته باشید و در این صورت می­توانید تخفیف بگیرید.

همچنین گاهی اوقات شرکت‌­های بیمه تخفیفات گروهی در نظر می­گیرند یعنی برای قشر خاصی تخفیف ارائه می­دهند. برای مثال در مدت محدودی برای افراد عضو نظام مهندسی یا نظام پزشکی تخفیف گروهی بیمه در نظر می­گیرند که می­تواند یک موقعیت خوب برای بیمه ­گزاران باشد.

میزان ریسک

یکی دیگر از مواردی که در تعیین نرخ بیمه آتش ­سوزی موثر است؛ میزان ریسک موجود است. در این­جا دو حالت رخ می­دهد:

ریسک مورد بیمه

ممکن است اموال و کیس بیمه ویژگی‌های خاصی داشته باشد که ملاک تعیین ریسک خواهد بود. مثلا میزان ریسک انباری که موارد مشتعل در خود دارد بسیار زیاد است اما میزان ریسک انباری که لوازم اولیه‌­ی پوشاک را دارد بسیار کم­تر است. پس حق بیمه­ ی این دو مورد کاملا با هم متفاوت خواهد بود. همچنین ممکن است منزلی در طبقات بالای ساختمانی وجود داشته باشد.

در صورت بروز حادثه، اگر در طبقات بالاتر خانه باشد؛ مهار کردن حادثه به مراتب سخت­تر است پس میزان ریسک منازل در طبقات بالا بیش­تر خواهد بود بنابراین نرخ بیمه ­نامه در موردی که منزل مسکونی طبقه­‌ی اول باشد تا در طبقات بالا قرار داشته باشد؛ متفاوت است.

موارد دیگری هم وجود دارند که میزان ریسک را تغییر میدهند از جمله جنس مصالح ساختمان, مشاعات آپارتمان, عمر بنا, نوع کاربری, منابع گرمایشی و سرمایشی, سیم‌­کشی ساختمان و… که معمولا موارد معمول و مهم در فرم ­های بیمه آتش­ سوزی به آن­ها اشاره شده است و بررسی می­شود.

میزان ریسک منطقه و ارزش بنا

عوامل محیطی زیادی وجود دارند که بر روی احتمال بروز حادثه آتش ­سوزی تاثیر می­گذارند و میزان ریسک را تغییر می­دهند. به طور مثال، اگر ساختمان مورد نظر در مطقه‌­­ای باشد که تراکم جمعیت در آن بیش­تر است؛ نرخ بیمه بیش­تر خواهد بود. برای مثال میزان ریسک در منطقه­ ی بازار تهران بسیار بیش­تر از مناطق خلوت تهران است. شرکت‌­های بیمه مناطق مختلف هر شهر را با توجه به میزان ریسک و احتمال بروز حادثه طبقه­ بندی کرده­اند و بر همان اساس  آن را قیمت ­گذاری می­کنند.

یکی دیگر از موارد مهم, ارزش ساخت بنا است که هر چقدر بیش­تر باشد؛ هزین بالاتری خواهد داشت.

نحوه دریافت خسارت بیمه آتش ­سوزی

بعد از بروز حادثه، گزارش بروز خسارت را به شرکت بیمه ارائه می­دهید. سپس کارشناس بیمه محل مورد نظر را بررسی می­کند و خسارت به وجود آمده را برآورد می­کند. بعد از رضایت هر دو طرف و توافق بر سر قیمت, مراحل پرداخت بیمه آتش­ سوزی و زلزله طی خواهد شد. اگر در مورد مبلغ خسارت توافقی صورت نگیرد پرونده به شورای حل اختلاف خواهد رفت و در آن­جا سه کارشناس در این زمینه نظر کارشناسی می­دهند و به اجماع می­رسند.