دیه در ماه های حرام چگونه محاسبه می شود؟
دیه در ماه های حرام چگونه محاسبه می شود؟ با شروع ماه های حرام این سوال بیشتر پرسیده می شود. قبل از اینکه به بحث دیه بپردازیم، باید با ماه های حرام و فلسفه اینکه چرا حرام نامیده می شوند، آشنا شویم. از نظر تعریف شرعی ، ماه حرام آن دسته از ماههای قمری هستند که بعضی احکام در آنها متفاوت از ماههای دیگر است.
دیه در ماه های حرام تشدید شده و جنگ و خونریزی و قتل ممنوع خوانده شده است. حال اینکه چرا حرام نامیده می شوند به این علت است که بی حرمتی و زیر پا گذاشتن محرمات در این ماه بسیار قبیح تر از ماههای دیگر سال می باشد. در نتیجه مجازاتی هم که برای هتک حرمت در این ماهها در نظر گرفته شده است، شدیدتر خواهد بود.
دیه در ماه های حرام چگونه محاسبه می شود؟
کدام ماه ها ماه حرام هستند؟ احکام این ماه ها چگونه است؟
در تقویم قمری، 4 ماه به عنوان ماه های حرام در نظر گرفته شده اند:
. ذی القعده
. ذی الحجه
. محرم
. رجب
دیه در ماه های حرام میزان متفاوت تری دارد. به طور کلی موارد زیر در ماه های حرام جاری می باشد:
– حرام بودن جنگ به عنوان آغازگر جنگ (دفاع مانعی ندارد)
– افزایش دیه ( در این ماه دیه قتل به اندازه یک سوم بیشتر از دیه در ماههای عادی است)
– نسیء ( به معنی این است که حرمت یک ماه حرام را به ماه دیگر موکول کنند و به عبارتی به تاخیر بیندازند)
چرا دیه در ماه های حرام بیشتر از مواقع دیگر است؟
اینکه چرا دیه در ماه های حرام بیشتر از ماه های دیگر است، به صدر اسلام باز میگردد. در زمان جاهلیت به دلیل کشتار و نزاع و خونریزی که عادتی همیشگی محسوب می شد، هیچ راه دیگری مبنی بر اینکه جلوی این رفتار جاهلانه گرفته شود وجود نداشت مگر تعیین مجازات های سنگین تر. به همین دلیل 4 ماه در سال به منظور حفظ آرامش و جلوگیری از کشتار و قتل های قومی قبیله ای، ماه حرام در نظر گرفته شد. دیه قتل در این ماه بیشتر محاسبه می شود. جنسیت و سن هم در این محاسبه نقشی ندارد. برای مرد و زن در هر سن و سالی، پرداخت دیه در این ماه ها بیشتر خواهد بود.
دیه در ماه های حرام چگونه محاسبه می شود؟
دیه در ماه های حرام چگونه محاسبه می شود؟ سوال مهمی است. این مسئله می تواند بر روی اتفاقاتی که به شکل عمد و یا غیر عمد در این ماهها صورت می گیرد، تاثیر مستقیم بگذارد. قبل از هر چیز باید این نکته را در نظر داشته باشید که دیه در ماه های حرام فقط در این ماهها به قتل تعلق می گیرد. در بقیه ماه های سال میزان محاسبه دیه، به روش عادی خواهد بود.
دیه در ماه های حرام چگونه محاسبه می شود؟
دیه ماه های حرام در رابطه با چه مواردی متفاوت خواهد بود؟
در رابطه با دیه در ماه های حرام باید بگوییم که دیه فقط در رابطه با جرم قتل در این ماهها متفاوت خواهد بود. به طورکلی دیه کیفری است برای مجرم در برابر قتلی که انجام داده است. دیه برای آسیب به اعضای بدن و یا قطع عضو هم گرفته می شود. منظور از دیه کامل هم دیه در زمان قتل فرد است. حال می خواهد به عمد به قتل رسیده باشد یا غیر عمد کشته شده باشد. در هر دو صورت به خانواده مقتول، دیه کامل تعلق خواهد گرفت.
دیه در ماه های حرام فقط در رابطه با قتل است. اینکه قتل به عمد یا غیر عمد باشد هم تفاوتی ندارد. در هر دو شکل، دیه بیشتر از دیه معمولی در ماههای دیگر محاسبه می شود. اگر در این ماهها جرمی اتفاق افتاد که سبب قطع عضو و یا آسیب به عضو بدن شود، دیه به طور افزایشی محاسبه نمی گردد.
شرایط افزایش دیه در این ماه ها چیست؟
دیه در این 4 ماه حرام به جرم قتل (عمد یا غیر عمد) مربوط می شود. یعنی باید جرم در یکی از این ماهها اتفاق افتاده باشد و مقتول هم در همین ماهها فوت کرده باشد. یعنی اگر جرم در ماه محرم اتفاق بیفتد اما مقتول در این ماه فوت نکند و مثلا در کما برود و بعد از ماه محرم فوت کند، دیه ماه حرام به خانواده وی تعلق نمی گیرد و به شکل معمولی دیه او محاسبه می شود. حتی اگر فوت مقتول بر اثر اعمال غیر عمد مثلا تصادف در رانندگی در ماه های حرام باشد، باز هم به وی دیه ماه حرام تعلق می گیرد.
نحوه محاسبه دیه در ماه های حرام
دیه در ماه های حرام، براساس دیه کامل انسان که هرسال تعیین می شود محاسبه خواهد شد. دیه کامل با نرخ تورم تعیین می شود. چون نرخ تورم هر سال بیش از سال قبل است، پس بر روی تعیین میزان دیه (در حالت عادی و در ماه های حرام) هم اثر می گذارد و آن را افزایش می دهد
دیه کامل انسان در سال 1401 با توجه به دستور قوه قضاییه 600 میلیون درنظر گرفته شده است. در حقیقت در ماههای عادی سال دیه این مقدار خواهد بود. (قتل چه به صورت عمد چه به صورت غیر عمد فرقی ندارد). حال اگر این قتل با توجه به شرایط گفته شده در قسمت قبلی، در ماه های حرام مانند محرم اتفاق افتاده باشد، این میزان دیه به 800 میلیون تومان افزایش پیدا می کند.
نحوه محاسبه دیه در ماه های حرام هم به این شکل است که طبق قانون حدود یک سوم دیه کامل انسان باید به اصل دیه اضافه شود. دیه کامل 600 میلیون تومان است. این مبلغ را بر 3 تقسیم کنیم، 200 میلیون تومان خواهد شد. این 200 میلیون باید به مبلغ 600 میلیون اضافه شده که در نهایت دیه در ماه حرام معادل با 800 میلیون خواهد بود. (البته در سال 1401)
نکته
مسئله ای که در اینجا مطرح خواهد شد، شروع و پایان ماه های قمری است. پایان و آغاز ماه های قمری با توجه به اوقات شرعی تعیین می شود. اهمیت این مساله از آن جهت است که برای محاسبه دیه باید زمان آغاز و یا پایان یک ماه قمری را هم در نظر داشت.
نحوه محاسبه دیه در ماه های حرام
کلام آخر در رابطه با بحث دیه در ماه های حرام چگونه محاسبه می شود؟
. حتما در رابطه با دیه در ماه های حرام این نکته را در نظر داشته باشید که اگر حادثه ای منجر به آسیب به کسی شود اما بدون تلفات جانی، به فرد آسیب دیده دیه ماه حرام تعلق نمی گیرد. حتی هیچ افزایش مبلغی در رابطه با هزینه های پزشکی هم صورت نخواهد گرفت. همچنین لازم به ذکر است که مبلغ بیمه شخص ثالث هر سال براساس همین مبالغ دیه معمولا توسط قوه قضاییه تعیین می شود.
. دیه خانم ها هم در ماه های حرام هم با افزایش یک سوم دیه کامل اتفاق می افتد. مطلب مهم اینجاست که چون در حالت عادی دیه کامل زن، نصف دیه کامل مرد است، بنابراین دیه کامل زن در ماههای عادی سال 300 میلیون خواهد بود. اگر قتل زن(عمد یا غیر عمد) در ماه حرام اتفاق افتاده باشد مبلغ 100 میلیون به دیه کامل اضافه خواهد شد(400 میلیون)
. فقط دیه در ماه های حرام افزایش پیدا می کند. مجازات مجرم از نظر جنبه عمومی و قضایی با ماههای عادی یکسان است.
